Bir aracı karavana dönüştürecek olmakla ilgili en büyük sıkıntıların başında karavan ruhsatı maliyeti ve işlemleri geliyor. Sıkıntı dediysem hemen negatif bir anlam yüklemeyin. Karavan ruhsatı almak son derece kolay ve bu işe giren biri için oldukça masrafsız bir işlem. Ama az sonra anlatacağım, kafa karıştıran bazı şeyler var. O yüzden biz de T5 aracımızın karavan yapım aşamalarına geçmeden önce en çok bu kısımda araştırma yaptık.

Kısaca durum şu: Aldığınız aracı iki şekilde kullanabilirsiniz; ya orijinal halini bozmayıp mevcut ruhsatı kullanarak, aracın ruhsattaki işlevine uymayan parçaları muayeneden muayeneye sökerek buradaki gibi macera dolu bir serüvene atılacaksınız ya da elinizi taşın altına koyup karavan ruhsatı alıp maceradan ve beklenmeyen sürprizlerden uzak sakin bir deneyim yaşayacaksınız. Tabii, ilk ihtimaldeki maceralarla dolu serüven her araç tipi için mümkün olmuyor. Eğer aldığınız aracı karavan ruhsatı alarak kullanmak istiyorsanız ekstra masraf yapmanız gerektiği gibi bir de sigorta ve vergi fiyatlarında da kaçınılmaz artışlar oluyor. Aracın yaşı da bu açıdan oldukça önemli. 5 yaşından küçük bir araç için karavan ruhsatı almak istiyorsanız başınız bir de ÖTV ile belada demektir.

Bu yazı da ilginizi çekebilir: Karavan Dönüşümünde 5 Yaş Konusunun Detayları

Karavan Yapacağımız Arabamızı Aldık!

Tüm bu sebeplerle ve az sonra aşağıda açıklamaya çalışacağım nedenlerle bizim karavan ruhsatı almamak, muayeneden muayeneye arabada bazı değişiklikler yaparak muayene geçmek gibi düşüncelerimiz vardı. Aracımızı alınca ya dedik bir araştıralım. Eğer çok maliyetli olmayacak gibiyse belki karavan ruhsatı alırız, kafamız rahat eder. Aslında tüm bu ayrıntıları arabayı almadan önce anlatmak istiyordum ama henüz aracı almadığımız için belli maliyetler ve süreçler konusunda yorum yapmam mümkün değildi. Şimdi aracımızı alınca karavan ruhsatı konusu tekrar gündeme geldi. Ben de hem karavan ruhsatı için gerekli araç uygunluk belgesi vermeye yetkili mercii olan Türk Standartları Enstitüsüyle hem de karavan için proje çizen mühendislik firmalarıyla görüşerek bilgiler aldım. Şimdi hep birlikte karavan ruhsat işlemlerine ve maliyetlerine azıcık ucundan göz atalım ve maliyet karşılaştırmalarına bakalım.

Mevzuatta Karavan Ruhsatı Alabilmek İçin Gerekli Koşullar

Yazımıza avukat olmanın bana verdiği yetkiye dayanarak hemen bir yönetmelikten alıntı yaparak başlayayım. Karayolları Trafik Yönetmeliği’ne göre motorlu karavan, en az aşağıdaki ekipmanları kapsayan, yatacak yeri olan özel maksatlı M sınıfı SA kodlu motorlu araçtır.
(i) Koltuklar ve masa,
(ii) Koltuklardan dönüştürülebilecek uyku yatağı,
(iii) Yemek pişirme imkanları,
(iv) Depolama/Saklama imkanları.
Bu ekipmanlar oturma bölümüne sabit olarak monte edilir; ancak masa kolayca çıkarılabilecek şekilde tasarlanabilir.

Bu maddeden şunu anlıyoruz; karavan ruhsatı alınabilmesi için araçta koltuk ve masa alanı, yatak alanı, mutfak ve depolama alanı olmak zorunda. Yani karavan için ruhsat almak istediğinizde aracınızın bu alanlara sahip olması gerekiyor. Az sonra aşağıda karavan ruhsatı alma sürecini daha detaylı aktarmaya çalışacağım ama kısaca bahsetmek gerekirse karavan ruhsatı alabilmek için yukarıdaki özelliklere sahip olacak şekilde bir proje çizilmesi ve ardından karavanın iç dizaynının projeye uygun olarak yapılması gerekiyor. Şimdi bunlar cepte.

Karavan güneş paneli ve elektrik ürünlerini incelemek ve fiyat karşılaştırması yapmak için buraya tıklayın.

Karavan Proje Çizimi

Karavan projesi çizimi karavan ruhsatı alabilmek için zorunlu olan adımlardan bir tanesi. Bahsi geçen projenin yetkili bir mühendis tarafından yapılıyor olması lazım ve sanırım bu iş epey zor. Daha doğrusu proje çizdirmek kolay da proje çizecek yeri bulmak oldukça zor gibi görünüyor. Görünüyor diyorum çünkü biz karavan ruhsatı almayı şimdilik düşünmediğimiz için proje çizdirmedik. Sadece ruhsat alsak mı acaba diye düşündüğümüz esnada edindiğim deneyimlerden yola çıkarak böyle bir yorum yapıyorum. Bilgi almak için aradığım proje çizen firmaları beni epey düşündürdü.

Kısaca bahsetmem gerekirse, arama motoruna karavan proje çizimi yazdığımda karşıma çıkan ilk 3-4 firmayı aradım. Mevzuata göre bir karavanda hangi detayların bulunmasının zorunlu olduğunu yukarıda cebimize atmıştık. Şimdi o bilgiyi elinize alın çünkü burada kullanacağız. Bu zorunlulukların mevzuatta açıkça yazıyor olmasına rağmen, projede zorunlu olan şeyler için herkes ayrı bir şey söyledi. Hatta bunların hiçbirini söylemeyip onun yerine tuvalet ve duş bulunması zorunlu diyenler bile oldu. Sadece bir firma mevzuattaki zorunlulukların aynılarını iletti.

Karavan için proje çizdirecek mühendislik firması seçerken neye dikkat edilir bilmiyorum ama en azından mevzuatı bilen bir firma seçmekte fayda vardır diye düşünüyorum. İşin bu kısmını hallettiğinizde ruhsatınızı alıp projenizi çizdirmek için firmayla görüşebilirsiniz.

Karavan Ruhsatı Süreci

Tekrarlıyorum, biz karavan ruhsatı almayı şimdilik düşünmediğimiz için şu an anlatacağım süreç yaşayıp görerek deneyimlediğim bir süreç değil. Karavan ruhsatı alsak mı acaba diye düşünerek Türk Standartları Enstitüsünü arayıp araç projelendirmeyle ilgilenen birimden yetkili bir memurla görüştüm. Şansıma görüştüğüm kişinin de ya canı sıkılmış ya da işine müthiş bir görev bilinciyle bağlı olacak ki iki saat sıkılmadan ve öf, püf demeden bana neyin nasıl yapılması gerektiğini anlattı. Ben de birebir onun söylediklerini size aktaracağım. Yarın bir gün ruhsat almaya karar verirsek ve uygulamada farklı bir şeyle karşılaşırsak sorumlusu ben değilim. Ben de bana bu bilgileri aktaran beyefendinin yalancısıyım.

1. İlk adım olarak önce karavanınızın içini nasıl yapmak istiyorsak o şekilde bir proje çizdiriyoruz.
2. İkinci adımda karavanımızı projeye uygun olarak yapıyoruz. (Görüştüğüm firmalardan bazıları siz içini yapın projeyi daha sonra sizin yaptığınıza uygun olarak çizeriz dedi. Sanırım önce karavanın içini yapıp daha sonra proje çizdirmek de ne yaptığınızı biliyorsanız başvurabileceğiniz bir yöntem. Ama ne yaptığınız konusunda hiçbir fikriniz yoksa gereksiz hatalar yapmamak adına önceden proje çizdirmek daha akıllıca olabilir.)
3. TSE aracın projeye uygun yapılıp yapılmadığını kontrol ediyor.
4. TSE’nin onayıyla uygunluk belgesi alındıktan sonra tadilat muayenesi yapılıyor.
5. En nihayetinde ruhsat işlemleri için evraklarla birlikte başvuruluyor ve ruhsat alınıyor.

TSE’nin projeyi onaylarken en çok dikkat ettiği şeylerin aracın projeye uygun olarak yapılıp yapılmadığı, araçta mevzuata aykırı olarak yapılmış herhangi bir değişiklik olup olmadığı ve aracın yüklü ağırlığının ruhsattaki maksimum ağırlık sınırını geçip geçmediği hususlarıymış.

Karavan Ruhsatı Alım Sürecindeki Maliyetler

Biraz da bir aracı karavana çevirmek istediğimizde ortalama ne kadar ruhsat masrafı yapmamız gerektiğinden bahsedelim. Zaten eminim siz de en çok bu konuyu merak ediyorsunuzdur. Aslında az sonra vereceğim maliyetlerin hiçbiri kesin değerler değil. Buna rağmen maliyetlerden özellikle bahsetmek istiyorum çünkü ben araştırma yaparken bununla ilgili fikir sahibi olabileceğim hiçbir yaklaşık değer bulamamıştım. Burada göreceğiniz maliyet hesaplaması az da olsa fikir sahibi olmanızı sağlayabilir.

• Proje Çizimi: Benim telefonla fiyat aldığım firmalar arasında 2018 yılında en düşük fiyatı veren firma 1.200 TL demişti. 2021 yılında bu projeyi 500-800 TL arasında çizdirebiliyorsunuz.
• TSE Onayı: TSE’nin kendi sitesindeki ücretelendirme tablosuna göre münferit araç uygunluk belgesi için belirlenen ücret toplamda 469 TL (2021 yılı için).
• Muayene: 2021 yılı için muayene ücreti yaklaşık 373 TL.
• Ruhsat belge bedeli: 2018 yılı için bu bedel yaklaşık 200 TL idi.

Volkswagen Transporter aracımızı karavana dönüştürürken yaptığımız harcamaların tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

Yukarıda saydığım dört madde bir aracı karavana çevirmek ve karavan ruhsatı almak istediğinizde net ve kesin olarak yapmanız gereken harcama kalemleri. Bu süreçte eminim bunlar dışında başka masraflar da çıkıyordur. Olası diğer masrafları kenara koyduğumuzda ve sadece bu fiyatlara göre düşündüğümüzde bile karavan ruhsatı maliyeti olarak en azından yaklaşık 1,875 TL harici masraf yapılması gerekiyor.

Şimdiki Araç vs Karavan Maliyet Karşılaştırması

Şimdi müthiş bir karşılaştırma yapacağım hazır olun. Bu karşılaştırma benim yaptığım araştırmalarda hiç karşıma çıkmamıştı. Umarım sizin işinizi görür. Mevcut aracımız ruhsatta N1 kamyonet olarak geçiyor. N1 kamyonet sütunu altında yazan kalemler aracımız için geçerli güncel masraflar. M1 sütunu altında yazan ücretleri de ilgili kurumların sayfalarından alınmış, 2018 yılı için yaklaşık ücret bilgileri olarak düşünebiliriz. Motokaravan için zorunlu trafik sigortası bedeli, internet üzerinden trafik sigortası teklifleri bulmaya olanak sağlayan bir web sitesinin verdiği tavan fiyattır. Ancak zorunlu trafik sigortası araca, araç sahibine, şehre ve kademeye göre değişebildiği için son derece yanıltıcı olabilir. Hazırladığım tablo görselinin üzerine de özellikle @melkeontheroad yazısını iliştirdim ki, görsel açıklamayı okumayıp sadece rakamsal değerleri dikkate alan kişiler tarafından yanlış anlaşılmalara sebep olacak şekilde kullanılmasın. Yazıyı koymamın sebebi kimsenin ulaşamayacağı süpersonik bir hesaplama yapmış olmamdan değil yani.

Karavan Ruhsatı Almanın Avantajları ve Dezavantajları

• Mevcut aracımız Volkswagen Transporter ruhsatta N1 olarak geçiyor. Karavan ruhsatı aldığımızda M1 olacak.
• Karavan ruhsatı maliyeti yanında ruhsat almanın en büyük dezavantajı vergiler ve sigorta ödemelerindeki artış. Vergiler arasında kayda değer bir artış olmasa da zorunlu trafik sigortası – ve büyük ihtimalle kasko ücretlendirmeleri- oldukça yüksek.
• Karavan ruhsatı almanın en büyük avantajlarından biri ise rahatlığı. Rahatlıktan kastım karavan ruhsatı alınca muayeneden muayeneye tedirgin olmaya gerek kalmıyor. Parası neyse verip rahat edebiliyorsun.
• Bu dezavantaj sayılır mı bilmiyorum ama hız sınırları açısından iki araç tipinde farkılıklar var. M1 sınıfı araçlar için yerleşim yerlerinde 50 km, şehirlerarası çift yönlü karayolunda 90 km, bölünmüş yollarda 110 km, otoyollarda 120 km. N1 sınıfı araçlar için yerleşim yerlerinde 50km , şehirlerarası çift yönlü karayolunda 85km, bölünmüş yollarda 100, otoyollarda 110 km.

Karavan dönüşüm sürecinin tüm videolarını buradan izleyebilirsiniz.

Biz Neden Karavan Ruhsatı Almıyoruz?

Karavana dönüştüreceğimiz aracın dönüşüm sürecine henüz tam olarak başlamış sayılmayız. Şu an ufak tefek bazı değişiklikler yapıyoruz ve kullanacağımız malzemelere netlik kazandırmaya çalışıyoruz. Yapım aşaması için de önümüzdeki günlerde ilk adımları atacağız. Ancak şu aşamada karavan ruhsatı maliyeti ile uğraşmak ve enerjimizi o alana aktarmak istemiyoruz. Zaten karavanımızın içini projelendirmeye uygun şekilde dizayn edeceğiz. Eğer istersek işlerimizi bitirdikten sonra proje çizdirip karavan ruhsatı almak için başvuru yapabiliriz. Ama şimdilik yukarıda saydığım sebeplerle ruhsat işine girmeyeceğiz. Umarım karavan ruhsatı maliyeti ve işlemleri yazısı sizin için faydalı olmuştur.

T5 Karavan Yapımı serisinin tamamına buradan ulaşabilirsiniz.

T5 aracımızın karavana dönüşüm sürecinin tamamını YouTube kanalımda yayınlayacağız. Karavan dönüşümü ilgili tüm detayları görmek için Melke On The Road YouTube kanalımı takip etmeyi unutmayın!

Sıradaki aşama –> ARACIN İÇİNİN SÖKÜLMESİ

Eğer yazdığım yazılardan haftalık olarak haberdar olmak isterseniz yukarıdaki görsele tıklayarak haftalık bültene abone olabilirsiniz. Spam mail göndermem, size bir şey satmaya çalışmam, herhangi bir ücret ödemeniz gerekmez. Basitçe o hafta blogda yazılan yazılar otomatik olarak mail adresinize gönderilir. Mailler bazen spam klasörünüze düşebilir, bu durumda spam klasörünüze bakmanız gerekir. Abone olanları öpüyor, haftalık bültenlerde görüşmek üzere diyorum.