Birçok insanın mangal yapmaya bayıldığı, mangalın da çok güzel sayıldığı bir dünyada bir insan neden vegan olur ? Et yemeden, süt içmeden nasıl yaşanır merak ediyorsanız hemen anlatayım. Ama anlatmaya başlamadan önce kendi serüvenimden de kısaca bahsedeyim. Ben 2009 yılında kırmızı eti, 2013 yılında da kısaca hayvan etini tüketmeyi bıraktım. Kısaca hayvan eti diyorum çünkü aksi halde “Balık da mı yemiyorsun?” diye soruluyor. 2019 yılında tam olarak vegan olana kadar da peynir ve yoğurt dışında hiçbir hayvansal ürün tüketmeyen bir vejetaryendim. Yani vejetaryenliğim de aslında beslenme açısından değerlendirildiğinde vegan beslenmeye epey yakındı. Sadece bilgi amaçlı söylüyorum, bunca zamandır düzenli ve doğru beslenme sayesinde hiçbir sağlık sorunu yaşamadan hayatıma devam ediyorum.
Bu şekilde beslenmeyi tercih etmemin en büyük sebeplerinden biri empati yapabiliyor olmam. Tüm canlılara karşı olan sevgim ve doğaya olan saygım beni sömürü düzeninin sömüren tarafında olmayı reddetmeye itiyor. Tercih sebeplerimin yanında bu şekilde beslenmeyi gerçekten sevdiğimi de söylemeliyim.
VEGAN OLMAK BANA NE KAZANDIRDI?
Beslenme şeklimi tam olarak vegan beslenmeye çevirdiğimden beri genel olarak oldukça hafif hissediyorum. İnanılması güç ama insan tabu haline gelen alışkanlıkları bir kere değiştirdikten sonra muazzam bir değişikliğe uğruyor. Bu süreçte kazandığım en güzel refleks alacağım şeylerin içeriklerini okuma alışkanlığı oldu. Bu sayede günlük hayatımda vücuduma bilmeden ne kadar zararlı şey soktuğumun farkına vardım. Kendi sağlığımı düşünerek doğru bilgiye ulaşmak için sürekli araştırıyorum ve bu sayede bilinçleniyorum. Bitkilerden, otlardan daha fazla yararlanabileceğim yöntemleri öğreniyorum. Bu yeni alışkanlık aynı zamanda kullandığınız kozmetik ürünleri, sabunları, şampuanları da sorgulamanızı sağlıyor. Bu sayede içinde ne olduğunu bilmediğiniz hiçbir şeyi vücudunuza temas ettirmeme özgürlüğünü ediniyorsunuz. Normalde et tüketirken aklınıza bile gelmeyecek birçok faydalı, protein deposu sebze keşfetme imkanınız oluyor.
Benimkisi bir tercih meselesi. Başka alternatiflerim olduğu sürece canlılara zarar vermeyi reddediyorum. Sömürüye karşı çıkıyorum. Sadece yiyecekler değil aynı zamanda kullandığım kozmetik ürünler, şampuanlar, el kremleri, giyecekler konusunda da dikkatli davranıyorum. Kendi adıma, yaşayabileceğim en zararsız şekilde yaşamaya gayret ediyorum.
Bir insan neden vegan olur
Veganlıkla ilgili söylenebilecek ne varsa zaten vegan çevreler tarafından çoktan söylendi. İnsan biyolojisinden tutun da işin ahlaki boyutuna kadar uzanan uzun listeler yapmak mümkün. Ve bunlara karşı ‘ ama hayvansal protein…’ tabusu dışında pek bir dayanağı olmayan önermeler ortaya atmak da artık modası geçmiş bir savunma taktiği. Ben bunları şimdilik bir kenara bırakıp sizi bir insan neden vegan olur konulu ufak bir gezintiye çıkarmak istiyorum.
Toplumun şimdiye kadar alışılmışın dışında olan fikirlere verdiği tepki hayatımızın her alanında gözlemlenebilir durumda. Bu fikirler arasında şanslı olanlar moda haline gelerek varlıklarını sürdürebiliyorlar. Bir kısmı da ‘marjinallik’ olarak nitelendirilip şahsi çıkarlar için kullanılıyor. Vegan hayat tarzı ise toplumsal geleneklerle ve alışılmış uygulamalarla fevkalade çelişiyor. Bu konuda beni en çok rahatsız eden şey et yiyen insanların bazı sebepler yüzünden bunun tam tersini yapmayı tercih eden insanlar ile içinde oldukları ‘kavga’. Kavga diyorum çünkü bu konu açıldığında et yenmemesi halinde uğrayabilecekleri herhangi bir zarar olmamasına rağmen hatrı sayılır bir savunma mekanizması geliştiriyorlar. Ben buna sebep olarak suçlandıkları hissine kapılmalarını görüyorum. Et yiyen birisi bu sektöre ister istemez katkıda bulunduğu için hayvanlara karşı yapılan zulmün onun yüzünden gerçekleştiğini kabul etmek istemiyor. Açıkçası bunun kadar doğal bir tepki de göremiyorum.
Et Yemek Çok Sağlıklıdır
Alışkanlıklarımızın beslenmemiz üzerindeki etkisi
Et yemenin alışkanlıktan ibaret olduğuna dair bir başka anektod da coğrafyaya göre değişen beslenme çeşitleri. Bizim coğrafyamızda kedi ve köpek dost, inek, kuzu gibi hayvanlar ise yenilebilir hayvanlar olarak biliniyor. Buradan biraz uzağa, Hindistan civarına gidecek olursak bizim yediğimiz hayvan kutsal sayılıyor. Biraz daha gidersek de rahatlıkla kedi ve köpek gibi evcil hayvanların yendiğini gözlemleyebiliriz. Pazarlardaki kedi köpeklerin öldürülüp derilerinin yüzüldüğünü gördüğünde ağlayan arkadaşlarım oldu. Ve işin ilginç tarafı bu arkadaşlarımın hepsi de et yiyordu. Burada devreye giren geleneklerin etkisini umuyorum ki anlatabilmişimdir.
Et Yemezsek Ölürüz
Et Yemezsek Neler Olur?
Et yemezsek ölürüz şeklinde bir düşüncenin temelinde bilgisizlik olduğunu söylersem sanırım abartmış olmam. Her ne kadar günümüzde bilgiye ulaşmak çok kolay olsa da bunu kimseyi suçlamak için söylemiyorum. Çünkü ömrümüz boyunca sorgulamamıza olanak verilmeyen bir alanda bu tarz tabularımızın olması kadar normal bir şey olamaz. Ama tabii böylesine iddialı bir önerme yapabilmek için bizim düşüncelerimiz yeterli değil. Üstelik bu konunun aksini ispatlar nitelikte olan ve binlerce kişi üzerinde yapılan araştırmalar, onlarca araştırmayı birleştiren meta analizler varken kişisel tedirginliklerimiz ön yargıdan öteye gidemiyor. Et yemezsek ne olur konusunda benim verebileceğim bilgiler belki kısıtlı kalabilir ya da yeterince tatmin edici olmayabilir. O nedenle bu konuda araştırmalar yapan ve hayvansal ürünlerin çıkarıldığı diyetlerin insanlar üzerindeki etkilerini bire bir gözlemleme şansı olan bir doktorun görüşünü almanın önemli olduğuna inanıyorum. Oğuzcan Kınıkoğlu’nun yazdığı Et Yemezsek Ne Olur? yazısı bu noktada incelemenizi tavsiye ettiğim yazılardan.
Veganların B12 İhtiyacı
Şimdi ben bir şey tartışmak veya önermek derdinde değilim ama veganlık söz konusu olduğunda kaçınılmaz olarak B12 vitamini konusunu gündeme getiriyor. İnsan vücudunda üretilen B12’nin ne yazık ki emilimi yapılamıyor. Vejetaryen bireyler B12’yi hayvansal ürünlerden alabiliyorlar. Ancak vegan beslenenlerin B12 vitaminini takviye olarak alması öneriliyor. Bu şekilde alınan B12’nin doğal olmadığını iddia edenler olabilir. Unutmayın, ne yediğiniz et ne de o eti yediğinizde aldığınız B12 zaten doğal değil.
Süt İçmekte Ne Var Ki?
Süt sektörü ile ilgili ufak bir anım
İnsan Etçil Mi Otçul Mu?
Hayvanlar Üzerine Yapılan Deneyler
İlaç Sektörü
Vegan Paket Ürünler Kapitalizmin Oyunudur
Gerçekten öyle midir değil midir tartışılır ama en başta hiç kimsenin o ürünleri almak için kafamıza silah dayamadığını idrak etmemiz lazım. Unutmayalım, en sağlıklı beslenme içinde ne olduğunu bildiğimiz şeyleri tüketerek olur. Vegan da olsa paket ürün satın almak zorunda değiliz. Onun yerine taze gıdaları tercih edebiliriz. Hatta ondan da iyisi imkanımız olması halinde kendi ürünlerimizi kendimiz yetiştirmektir. Kısacası sorun kapitalizmse, vegan olduktan sonra da savaşımız devam edebilir.
Vegan Ürünleri de Hayvansal Ürün Zincirleri Üretiyor
Bazı veganlar vegan ürünler üreten hayvansal ürün zincirlerinden alışveriş yapmayı reddediyorlar. Haksız sayılmazlar. Ancak ben bunu bir başka açıdan faydalı ve gerekli buluyorum. Çünkü insanların çoğunun veganlığı bir seçenek olarak görmemesinin en büyük sebeplerinden biri de vegan ürünlere erişimlerinin kolay olmaması. Eğer vegan ürünler daha erişilebilir olursa et yemenin sağlıksız olduğunu düşünmeye başlayan insanların muadil seçilmeleri yapmaları da daha kolay olacaktır. Bu sayede muadil olduğunu ve bunu elde etmenin kolay olduğunu bilenlerin vegan olmayı tercih etmeleri de kuvvetli bir ihtimale dönüşüyor. Ve bir müddet sonra eğer başarılı olunursa vegan ürünlere talep daha fazla olduğunda üretimler de buna göre yapılacaktır. Hayvansal içerikli ürünlerin raflardaki yerini vegan ürünlere bırakması da bu şekilde hızlanabilir.
Hayvansal Ürün Sektörü
Vegan Olmanın Çevreye Etkisi
Günümüzde hayvancılık sektörünün çevreye sanayicilik kadar zarar verdiği yapılan araştırmalarla kanıtlanmış durumda. Çevrenin koruması alanında faaliyet gösteren büyük gruplar ve hatta global araştırma şirketleri küresel ısınmanın ve olumsuz çevresel değişimlerin etkilerini en aza indirmek için et tüketimini azaltmayı tavsiye ediyor. İlk başta bakıldığında hayvansal ürünler tüketmenin çevreye tam olarak nasıl bir etkisi olacağını kestiremiyor olabilirsiniz. Bu son derece normal. Çünkü bugüne kadar tabağımıza gelen ürünlerin oraya kadar nasıl geldiğiyle ilgili fikir edinmemizin önü kesildi. Ne yazık ki bu konuda Türkçe kaynak bulmak da son derece zor. Geçenlerde okuduğum Oğuzcan Kınıkoğlu’nun Veganlığın Çevreye Etkileri yazısı bence bu konuyla ilgili yazılmış en iyi yazılardan biri. Konuyu o kadar basit ve anlaşılır şekilde ele almış ki ben tekrar bir şeyler yazma ihtiyacı bile hissetmiyorum. Veganlığın çevreye etkilerini merak ediyorsanız onun yazısını okumanızı tavsiye ederim.
Vegan Patates YouTube Kanalı
Bir insan neden vegan olur sorusuna güncel cevaplar bulabilmek ve vegan yaşam hakkında daha fazla bilgi edinmek isterseniz aşağıdaki linkten vegan yaşam ve sağlık kanalı Vegan Patates YouTube kanalına abone olabilir ya da Spotify ve iTunes üzerinden podcastlerimizi takip edebilirsiniz.
Vegan Patates Youtube Kanalı’na abone ol!
Vegan Patates Podcast Kanalları
Vegan Patates Spotify Podcast’ini takip et!
Vegan Patates’i iTunes’ta takip et!
Vegan Patates’i Google Podcast üzerinden dinle
Güncel paylaşımlardan, seyahatlerden ve etkinliklerden anında haberdar olmak için beni Instagramdan takip etmeyi unutmayın! https://instagram.com/melkeontheroad